Siirt Battaniyesinin Özellikleri

Siirt’in en önemli kültürel miraslarından olan Siirt battaniyesi rengiyle, dokumasının kalitesiyle, üretimindeki el emeğiyle diğer battaniye türlerinden oldukça farklıdır. Normal bir fabrika battaniyesinin yapımında yün ve pamuk gibi maddeler kullanırken Siirt battaniyesi tiftik keçilerinin tiftik tüylerinden dokunmasıyla üretilmektedir. Siirt battaniyesinin özellikleri sayesinde diğer battaniyelerin sıradanlığı ve fabrika yapımı olduğu hemen ortaya çıkmaktadır.

Türkiye’de battaniye üretiminde Dünya’nın önemli merkezlerinden biri konumunda. Özellikle son yıllarda yapılan yatırımlar ile battaniye sektörü son derece aşama kaydetmiştir. Üretimde yaşanan artışın yanı sıra yarattığı katma değer ile Türk ekonomisinin can damarlarından biri olmuştur. Ayrıca üretimin büyük çoğunluğu ihraç edilerek dış ticarete büyük katkı sağlamıştır. İstihdama yarattığı katkıyı da ele alırsak battaniye sektörünün teknolojik gelişmelerin katkısıyla önümüzdeki yıllarda da gelişimini sürdürmesi kaçınılmazdır.

Siirt battaniyesi fabrikada üretilen bir battaniye değil tam tersine %100 el emeği dokuma tezgahları yardımıyla büyük zorluklar içerisinde üretilmeye çalışılan el sanatı ürünüdür. Siirt battaniyesinin özellikleri hakkında bilgi vermeden önce şu konuya değinmekte fayda var. Siirt’de üretilen battaniyelerin fabrikalarda seri üretim ile üretilmesi mümkün değildir. Bu yüzden diğer fabrika battaniyelerinden ayrılmakta, kendine has özellikleri barındırmaktadır. Siirt battaniyesi üreticilerinin en büyük sıkıntısı dokuma tezgahlarının azlığı ve bu mesleği  yapanların sayısının her geçen gün azalması. Yine de Siirt’de üniversite ve bazı Sivil toplum kuruluşlarının konuyla ilgili yaptıkları girişimleri de göz ardı etmemek gerekir.

Her Yönüyle Siirt Battaniyesi

Siirt battaniyesinin ham maddesi tiftiktir. Tiftik ise İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerimizde yetiştirilen tiftik keçilerinin tüylerinin kırpılması sonucu ortaya çıkmaktadır. Siirt battaniyesinin özellikleri itibariyle battaniye görevi görmesinin yanında gösteriş ve ihtişamı ile dikkat çekip, ev hanımları tarafından ev dekorasyonlarında farklı işlevlerde kullanılmaktadır. Diğer battaniyelerden farklı olarak Siirt battaniyesinin özelliklerini genel itibariyle şöyle sıralayabiliriz:

• Siirt battaniyesi tamamen el emeği olarak üretilmektedir. Yıkama, bükme, tarama ve dokuma olarak çok farklı aşamaları bulunup , normal şartlarda 1 dokuma tezgahında bir günde bir tane battaniye çıkarılmaktadır.
• Soğuklarda çok iyi ısıtabilmek özelliği bulunup, çoğu yerde çobanlar tarafından heybe olarak kullanılıp dağlarda doğal ısıtıcı görevi üstlenmektedir.
• 6-7 farklı renk türünden battaniyeler üretilmekte, renkler tamamen tiftik keçilerinin rengi olup kesinlikle boya ve kimyasal madde kullanılmamaktadır.
• Battaniyeler üzerine farklı motifler çizilip, yazılar yazılabilmektedir.
• Siirt’e gelen turistler tarafından ilgiyle karşılanmakta, bir nevi hediyelik eşya görevi üstlenmektedir.
• Siiirt battaniyesinin özellikleri itibariyle sadece battaniye olarak kullanılmamak da yataklar için örtü, evlerin içerisinde halı ve kilim olarak da kullanılabildiği söylelnebilir.
• Tiftiğin kaliteli bir hammadde olması nedeniyle Siirt battaniyelerinin uzun yıllar kullanılabilme özelliği bulunmaktadır. Battaniyeler nesilden nesile geçerek, çoğu genç kızın çeyizlerini süslemektedir.
• Elde ya da makinede rahatlıkla yıkanarak temizlenebilmekte, tiftiklerin özelliği sayesinde yıkama sonrası herhangi bir çekme ya da yıpranma özelliği yoktur.